Spora ara vermek kas kaybı sorununa neden olur mu?

Düzenli egzersizlerin sonucu olarak kaslarımız büyür ancak sıklıkla veya yorucu bir şekilde çalıştırılmadığında kaslarımızın zayıfladığını ve istemsiz kas kaybı ile sonuçlandığını görürüz. Bu da popüler bir özdeyişi hatırlatır, “kullan ya da kaybet”.

Ancak yapılan yeni araştırmalar , egzersiz ve egzersiz dışı dönemlerin, kaslarımızın nasıl büyüdüğü ve uyum sağladığına dair uzun süredir devam eden inanışlarımız konusunda bize farklı bulgular sunmakta.

İskelet kası hücreleri (çizgili kaslar) insan vücudundaki en büyük hücrelerdendir ve büyük hacimlerini desteklemek için binlerce çekirdek içerirler. Bu çekirdekler, her bir hücrenin DNA’sına ev sahipliği yapan kontrol merkezleridir ve hücrenin büyümesi dahil bir dizi hücre aktivitesini koordine ederler.

Tarihsel olarak, bilim insanları her bir çekirdeğin sınırlı bir hücre hacmini düzenlediğini, ayrıca çekirdek ile hücre hacminin arasındaki oranın sabit olduğu bir “nükleer bölge” fikrini benimsemişlerdir. Buna göre, iskelet kası (çizgili kas) , düzenli ağırlık çalışması gibi büyüme periyotları sırasında, iskelet kası dışında bulunan kök hücre havuzundan iskelet kasına çekirdek eklenmesi gerektiği anlamına gelir.

Genel olarak, bu düşünce doğru görünüyor. Örneğin, ağırlık egzersizinden sonra en fazla kas büyümesi yaşayan insanlar, iskelet kasındaki çekirdek sayısında en büyük artışa sahip olan insanların olduğu görülüyor.Bu artan nükleer içerik (hücre çekirdeği sayısı) , kas liflerinin en iyi şekilde işlev görmesini ve büyümesini sağlıyor.

Kas hafızası nedir?

Spor salonlarında yeterince uzun zaman geçirdiyseniz, birkaç yıl sonra tekrar ağırlık kaldırmaya başlayan ve spor salonuna yeni yazılmış insanlardan çok daha hızlı bir şekilde eski kaslarına kavuşan biri hakkındaki meşhur hikayeyi duymuş olmalısınız.

Soyunma odasındaki bu hikayeler aslında bilimsel kanıtlarla desteklenmektedir ve son araştırmalar, spor sonrası artan hücre çekirdeklerinin kas lifi içinde tutulmasının sebebini ortaya koyabileceğini göstermektedir.

Nükleer alan teorisine göre, hücre çekirdeği sayısı ve hücre hacmi arasında sabit bir oranın muhafaza edilmesi amacıyla, uzun süre kullanılmadığı zamanlarda kas boyutu küçüldüğünde çekirdeklerin de kaybolması gerekir.

Ancak son on yılda, kas boyutu küçüldüğünde çekirdeğin tutulduğuna dair bir dizi deney yapılmıştır. Bu deneyler (fareler de dahil olmak üzere), kaslar hareketsiz hale getirildiğinde veya sinir iletimi engellendiğinde kas liflerinin küçüldüğü ancak çekirdek kaybı olmadığını göstermiştir.

Daha yakın zamanlarda fareler üzerinde yapılan araştırmalar, antrenman sonrası kasla kazanılan çekirdeklerin, antrenman dışı uzun sürelerde muhafaza edildiğini buldu. Bu çekirdekler daha sonra, antrenmana devam edildiğinde kasın daha etkili bir şekilde yeniden büyümesine yardımcı olduğu görüldü.

Araştırmaların sonucu olarak, kasın antrenmandan bir süre sonra spor salonuna geri dönen insanların neden yeni başlayanlara kıyasla kas kitlesini daha kolay arttırdıklarını açıklamaya yardımcı olan bir “kas hafızası” olduğu anlaşılıyor.

Her ne kadar “kullan ya da kaybet” ifadesi kas boyutu için doğruysa da, “tekrar kullanana kadar, kullan ya da kaybet”  ifadesi daha doğru duruyor.