Can AkmanFHV-1; kedilerde solunum sistemini etkileyen, calicivirus enfeksiyonunun yanı sıra kedilerde en sık gözlenen viral, bulaşıcı solunum sistemi enfeksiyonudur.
Hızlı konu başlıkları
Feline Viral Rhinotracheitis Klinik Bulguları
4 haftadan küçüklerde yoğun rhinotracheitis(burun ve soluk borusu yangısı) ve bronchopneumonia(zatürre) ardından sıklıkla ölüm gözlenir.
Yetişkin kedilerde 1-2 gün inkubasyon süresinden sonra, aniden başlayan burun ve göz akıntısı(seröz veya mukopurulent), öksürük, köpüklü salivasyon(fazla salya), dispnea(solunum güçlüğü), ağırlık kaybı oluşur. Ağır olgularda dilde ülserleşmelere rastlanır. Genelde 7-14 gün içerisinde iyileşme gözlenir.
Epizootoloji, Tanı ve Mücadele
Virüs, enfekte hayvanın göz ve burun akıntıları ile saçılır. Solunum yolu ile organizmaya girer. Tanısı; virüs izolasyonu, PCR, immunfloresan test, virüs nötralizasyon testleri ile koyulabilir.
Mücadelede aşılama kullanılır, genelde calisivirüs ve panleukopeni ile kombinedir. Primer aşılama 9.haftada başlar, 2-4 hafta sonra 2.aşılama uygulanır. Aşı uygulaması klinik belirtileri azaltsa da, enfeksiyonu önlemez.
Spesifik bir tedavisi olmaması ve hastalığın 1-2 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşmesi nedeni ile veteriner hekim tarafınca, sekonder enfeksiyonlara karşı antibiyotik uygulamasına başlanır.
Feline Herpes Virus Etiyolojisi
- Herpesviridae ailesinin Alphaherpesvirinae alt ailesine bağlı.
- Zarlı
- Çift iplikçikli DNA içerir.
- Ikozahedral (kübik) simetriye sahip.
- İnkubasyon süresi 2 ila 6 gün.
- İntranuklear inkluzyon cisimciği oluşturur.
- Primer enfeksiyon ardından latentlik oluşturur.
Viral Rhinotracheitis Lezyonları
Makroskobik Bulgular
Bu lezyonlara, virus replikasyonunun yoğun olarak görüldüğü burun boşluğu, farenks, palatum molle(yumuşak damak), konjunktiva, tonsiller ve tracheada rastlanır. Başlangıçtaki seroz yangı sonradan mukopurulent veya fibrinli hale gelir. Letal olaylarda genelde şiddetli fibrinli rhinotracheitis bulunur ve bu durum akut viran pneumoninin ilerlemesine veya sekonder bakteriyel pnömoniye bağlıdır. Tonsiller büyümüş ve genelde peteşiyel kanamalara sahiptir. Bölge lenf düğümleri şişkin, hiperemik, ödemlidir. Dilde ülserleşme ender olarak görülür ve bu durum herpesvirüs ile calisivirüs enfeksiyonunu kaba bir şekilde ayırır.
Mikroskobik Bulgular
Mikroskobik respiratorik ve konjunktival lezyonlar, aktif herpesvirus enfeksiyonunun karakteristiği olan, multifokal nekroz ve epitel hücrelerde ölüme neden olan intranüklear viral replikasyonu ile ilişkilidir. Aktif viral replikasyon ve hücre nekrozu, enfeksiyondan 2-7 gün sonra oluşur ve bu süre boyunca herpesvirus inkluzyonları, etkilenen hücrelerin çekirdeklerindedir. İnkluzyon cisimcikleri tipik olarak büyük ve asidofiliktir.
Öldürücü virus enfeksiyonunda yaygın multifokal nekrotik bronşitis, bronşiolitis ve hava yollarında yoğun serofibrinöz materyal bulunan interstisyel pnömoni vardır. Sekonder bakteriyel bronkopnömoni de bulunabilir.
Bilim Günlüğü
Biyoloji Günlüğü
Bilim Delisi
cananserdar
Nergiz Kaplan
