Ferroptoz kanserli hücreyi yenebilir mi?

[Biyolokum]

Klasik hücre ölüm mekanizmalarından hem biyokimyasal hemde genetik olarak farklı olan ferroptoz, ilk kez 2012 yılında Dr. Brent R. Stockwell ve ekibi tarafından ortaya konmuştur. Ekibin ras mutant tümör hücrelerinde keşfettikleri bu mekanizma, demir metabolizması ile yakından ilişkilidir. Fakat diğer (+2) değerlikli metal iyonlarından ve klasik hücre ölümünü baskılayan inhibitörlerden etkilenmemektedir.

Morfolojik olarak mitokondriyal membran yoğunluğu, mitokondri kristasının küçülmesi veya yok olması, mitokondriyal membran kopması ile karakterize edilir. Çalışmalar sonucunda, lipit ve amino asit metabolizmasında rol oynayan genler dahil olmak üzere, ferroptoz için gerekli olan bir dizi gen belirlemiştir. Beyin, böbrek ve diğer dokulardaki patolojik hücre ölümünü bloke edebilen, ferrostatin-1 ve liproksstatin-1 ‘nde dahil olduğu bir dizi küçük moleküllü ferroptoz inhibitörüde çalışmalar sonucu ortaya çıkarılmıştır.

Ferroptoz etken sebep olan yolaklardan biri GPX4 enzim aktivitesiyle alakalıdır. Bir lipit onarım enzimi ve glutatyon biyosentez enzimi olan glutatyon peroksidaz 4’ün (GPX4) aktivite kaybı sonucunda oluşan serbest radikal molekülleri, lipit molekülünün bozunmasına neden olur. Bu bozunma, hücre zarında lipid peroksidasyonuna sebep olarak hücrenin bütünlüğünü bozar ve sonucunda hücre ölüme gider. Ayrıca oluşan serbest radikal molekülleri lipitlerin, proteinlerin ve nükleik asitlerin yapısında değişiklik meydana getirebilirler. Hücre zarındaki lipidlerin yüzeyinde, peroksidan birikmesine ve ardından enzim ve reseptörlerinyapısının bozunmasına sebep olabilir. Bu bozunma sonucunda yapısal proteinlerin işlevi değişir ve DNA’da hasar bırakırlar.

Mekanizması hala tam olarak anlaşılmamış olsa da, ileride kanser hücreleri üzerinde bu yolağın kullanılması ve alternatif bir tedavi geliştirilmesi üzerinde çalışmalar devam etmektedir.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5072448/

Blog adresinde MELİKE GEÇİLİ tarafından yazılmıştır.