Protein tozu karmaşası ve çözümü

[Biyolokum]

Öncelikle birkaç senedir beslenme ve spor konularıyla ilgileniyor, kendim de vücut geliştirme ve dağcılık sporuyla amatör olarak ilgileniyorum. Bir süre kalori eksikliğim olduğu için düzenli olarak protein tozu da kullandım. Kendi deneyimlerimden ve de öğrendiklerimden yola çıkarak, bu konu hakkında hiçbir şey bilmeyen, öğrenmek isteyen ya da kafasında karışıklık yaşayan insanlara temel bazı bilgileri aktarmak istedim. Bu konular hala araştırılma sürecinde olduğu için herhangi bir bilgiye kesin doğru ya da kesin yanlış diyemiyoruz. O yüzden eğer yeni bir bilgi geldiyse ya da hatalı bir bilgi aktardıysam düzeltilmesini isterim.

Protein tozu nedir, ne değildir, ne yapar ya da ne yapmaz, zararlı mıdır yoksa zararsız mıdır gibi birçok soru yıllardır toplumlar arasında bir tartışma konusu olmuştur. Bu tartışmanın uzantıları tabi ki burada da devam etmektedir. Bazı doktorlar ya da profesörler özellikle protein tozunun zararlı olduğunu sürekli vurgulayarak bu konuda kesin bir hat çizmektedir. Fakat diğer yandan tabi ki büyük bir supplement sektörü ve sporcu kitlesi bu durumun yanlış olduğunu aksine protein tozunun gelişime katkı sağladığı için var olduğunu ve satıldığını vurgulamaktadır. Ancak bu konunun az çok ne olduğunu kavramak adına önce birkaç ‘doğru bilinen yanlışın düzeltilmesi gerekmektedir.

Öncelikle protein tozu bir çeşit supplementtir. Supplement dediğimiz şeyler, türkçe anlamıyla ek besinlerdir. Ek besinin işlevini gösterebilmesi için öncelikle sizin vücudunuza bir miktar besin, yani bir miktar kalori almanız gerekmektedir. Supplementlerin amacı, sizin gelişiminize ya da sağlığınıza belli bir ölçüde fakat daha hızlı şekilde etki sağlamaktır. Yani ek besin olarak sizin günlük eksikliklerinizi kapatmak için kullanılırlar. Eğer siz günlük almanız gereken mikro ve makro kalorinizi besinlerden yeterli olarak karşılayabiliyorsanız, supplementlere pek ihtiyacınız kalmaz. Tabi ki kişinin yapısına, aktivitesine ya da sağlık durumuna göre bu ihtiyaç değişkenlik gösterecektir.

Spor özellikle de bodybuilding, vücudunuza yoğun bir baskı uygular. Bu baskının sonucunda kaslarınızda mikro ölçeklerde hasarlar oluşur. Yani biz spor yaptığımızda vücudumuzu geliştirmez aksine yıpratır ve onu stres altına sokarız. Yıpratmayı gelişime çeviren eylem ise beslenme ve dinlenmedir. Bu gelişim sürecinde en önemli rollerden birine sahip olan şey tabi ki de proteindir. Protein tozuysa sizin gıdalardan aldığınız proteinin, belli birkaç enzim işleminden geçirildikten sonra toz haline getirilmiş şeklidir. Genel olarak peynir altı suyunun ayrıştırılmasıyla oluşturulur; fakat başka besinlerden de üretilmektedir.

Siz günlük almanız gereken protein miktarını gıdalardan aldıysanız ki önceliğiniz gıdalar olmalıdır, o halde protein tozu kullanmanıza gerek kalmaz. Protein tozu diğer ek besinler gibi sizin ufak tefek eksikliklerinize katkı sağlamak adına üretilmiştir. Sadece size bir miktar zaman ve takviye avantajı sağlar. Büyülü bir toz değildir.

Protein tozu yeni çıkmış bir şey değildir. Aksine onlarca yıldır piyasadadır ve onlarca yıldır sporcular tarafından kullanılmaktadır. Protein tozu kas ya da yapay kas yapmaz. Kasınızı şişirmez, hızla büyütmez ya da protein sentezinizi aşırı bir şekilde arttırmaz. Bunlar anabolik steroidlerdir ve genelde yarışmacılar; yani bu işe hayatını adamış ve bu işten para kazanan insanlar tarafından kullanılır, kullanılmak zorundadır. Protein tozu sadece, eğer protein eksikliğiniz varsa aldığınız zaman kas gelişiminize katkı sağlar.

Yediğiniz ya da içtiğiniz bir şeyin yan etki yapması her zaman doğrudan yediğiniz ya da içtiğiniz şey ile alakalı değildir. Örneğin böbreklerinizin zorlanması öncelikle protein tozu içtiğinizden değil, yetersiz su tükettiğinizden, önceden var olan bir sağlık sorununuzdan ya da yüksek proteinli gıdalar tüketmenizden dolayı olabilir ki yine bu durum protein tozuna özel değil, tüm besinler için geçerlidir. Su en önemli yaşam faktörlerimizden biridir. Yeterli su almazsanız zaten sağlık sorunları yaşarsınız, yaşayacaksınızdır. Bunun protein tozuyla ya da herhangi bir gıdayla doğrudan ilgisi yoktur.

Özetlemek gerekirse; protein tozu eğer bir protein eksikliği yaşıyorsanız ve bu eksikliği besinlerden karşılayabilecek bir durumda değilseniz son derece pratik ve işe yarayan bir supplementtir. Bunun dışında kullanılmasının bir gereği yoktur.