Her Şeyin Kuramı

[Bilim Forum]

Fiziksel dünyadaki her şeyi kapsayacak ve açıklayacak bir matematiksel model için şaka yollu bir isim.(Keşif henüz doğrulanmış değildir). On yıllar boyunca, Kutsal Kase’nin peşinde koşan şövalyeler gibi dünyanın her yanında fizikçiler de temel parçacıkları ve kuvvetleri açıklayan birleşik bir kuramdan oluşturulacak tek bir kuram aradılar. Temel parçacıklar, maddenin esas birimleridir. Elektronlar, protonlar ve nötronlar en iyi bilinen parçacıklardır. Standart modele göre, evreni bir arada tutan dört temel kuvvet vardır.

‘Kütle çekim’ kuvveti uzun menzilli güçtür; koltukları döşemenin üzerinde ve gezegenleri yörüngelerinde tutar.

‘Elektromanyetik kuvvet’ yüklü parçacıklar arasındaki çekme ve itme kuvvetidir; ampullerin ışıldamasını ve asansörün yukarı çıkmasını sağlar. ‘Baskın/güçlü kuvvet’ atom çekirdeklerini bir arada tutar; atom çekirdeğindeki protonları ve nötronları birbirine bağlar.

Her Şeyin Kuramı[/caption]

‘Zayıf kuvvet’ de bir tür çekirdek kuvvetidir; uranyum gibi radyoaktif elementlerin nükleer bozunmaları esnasında temel parçacıkların atom çekirdeğinden dışarı fırlatılmalarına neden olur. Bu kuvvetlerin şiddetleri çok farklı düzeydedir. Şiddetlerine göre; baskın, elektromanyetik, zayıf ve kütle çekimi olarak sıralanabilir.

Baskın kuvvet, elektromanyetik kuvvetten 100 kat güçlüdür; elektromanyetik kuvvet ise kütle çekim gücünden bir sekstilyon (1’den sonra 36 sıfır) kat daha güçlüdür. Einstein, 1915 yılında kütle çekim kuvvetinin davranışlarını açıklayan genel görelilik kuramını yayımladıktan sonra kütle çekim gücü ile elektromanyetik kuvvet arasında bağlantı kurmaya çalıştı ama başarılı olamadı. 1970’li yıllarda başka fizikçiler, (bu teori Abdussalam,Weinberg ve Glashow tarafından yapılmıştır) zayıf kuvvet ile elektromanyetik kuvvetin tek bir elektrozayıf gücün farklı yönleri olarak görülebileceğini gösterdiler.

Baskın gücü de bu kombinasyona dahil etmeye çalışan kuramlar ‘büyük birleştirme kuramları’ olarak bilinirler. Ne var ki geriye kalan son kuvvet olan kütle çekim kuvvetini de eklemeyi fizikçiler uzun zamandır başaramıyorlar. Bu konuda önemli bir dönüm noktası, 1980’lerde fizikçiler her şeyin süpersicimler halinde var olduğu görüşünü ortaya atmalarıydı. Bunlar bobin formunda, hayal edilemeyecek kadar ince sicimlerdir ve o kadar küçüktürler ki 1000 kentilyon (1’den sonra 33 sıfır) tanesi uç uca eklendiğinde yalnızca 1 cm uzunluğunda olur. Süpersicim kuramı dışında, günümüzde her şeyi kapsayan başka kuramlar da var ama hiçbiri üzerinde uzlaşma sağlanmış değildir.