Radyoaktif izotoplar ve kullanım alanları nelerdir?

[Kucukciceroo]

Aynı atomun birçok çeşitleri vardır ki bun­lara “izotop” denir. İzotopların çoğu radyoak­tiftir. Örneğin karbon atomlarının birçok izoto­pu vardır; bunların birbirinden tek farkı, çekir­deklerinin içindeki nötron sayısıdır.

Batı radyo­aktif izotoplar yalnız alfa zerrecikleri yayarlar. Kimisi de yalnız beta zerreciği yayar. Öte yan­dan, kimi izotoplar her iki tür zerreciği de ya­yarlar.

Bugün radyoaktif izotoplar endüstri ve tıp alanlarında kullanılmak üzere yapay olarak yapı­labiliyor. Bunları yapmak için doğada serbest olarak bulunan karbon, iyot gibi elemanlar özel fırınlarda ya da reaktörlerde uranyum kulla­nılarak radyoaktivite karşısında bırakılıyor.

Radyoaktif izotopların kullanım alanları

Tıp araştırmalarında bilginler radyoaktif izo­toplar kullanarak hastanın beyninde ya da baş­ka organlarında neler olup bittiğini anlayabilir­ler.

Örneğin radyoaktif iyot enjektörle azar azar hastanın damarına verilir.

Tiroit bezi kana karı­şan izotopu emer. Bu arada hastanın boynu yakı­nına konan bir Geiger sayacı tiroidin emdiği izotop miktarını saptar. Böylece büyümemizi etkileyen bir bez olan tiroit üzerinde birçok bilgi edinilebilir.

Radyoaktif izotoplardan endüstri alanında da çok yararlanılır. Örneğin petrol borularındaki tıkanıklıkların bulunmasında izotoplar kulla­nılır. Boru hattının bir ucuna küçük bir tıkaç ko­nur. Borunun içinde akan petrol bu tıkacı tıka­nıklığın bulunduğu noktaya kadar götürür. Tı­kaç buraya varınca durur. Tıkacın içine bir tüp radyoaktif izotop yerleştirilmiştir. Bundan sonra yapılacak tek şey, bir Geiger sayacı ile boru hattı boyunca dolaşmaktır. Tıkacın bulunduğu yere varıca Geiger sayacı işlemeye başlar, böylece de tıkanıklığın yeri bulunmuş olur.