Zatürre hastalığı, belirtileri ve tanı süreci

[Gizem Onar]

ZATÜRRE

Tıp litertüründe pnömoni olarak bilinen ve akciğerde doku iltihabına sebep olan Zatürre hastalığına Pnomokok (Streptococcus pneumoniae) adlı bakteri yol açmaktadır. Bu hastalığın etken mikroorganizmaları virüsler, bakteriler ve mantarlar; üst solunum yollarında enfeksiyon meydana getirirler. Ayrıca Rhinovirus, Coronavirus, İnfluenza, Adenovirus gibi mevsimsel soğuk algınlığı ve grip nedeni olan virüsler ile, özellikle çocuklarda bronşiolite sebep olan RSV (respiratuar sinsityal virüs) de zatürre etkeni olabilmektedir.

Kış aylarında görülme sıklığı artan Zatürrenin belirtileri ateş, öksürük ve balgam olarak değerlendirilir. Tanı ve tedavide erken teşhisin önemli olduğunu vurgulayan Dünya Sağlık Örgütü, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ve sağlık personelleri belirtilerin gözlemlendiği an bekletilmeden hastaneye teşhis için gidilmesi gerektiğinin altını çizmektedirler. Hastalığa sebep olan bir çok etmen yer alırken en çok gözlemlenen pnomokok bakterisine yönelik aşı çalışmaları mevcuttur.

“Ateş, öksürük, balgam aksi ispatlanana kadar zatürredir, doktora gitmeyi gerektirir.”

Muayeneden sonra, tanıyı kesinleştirmek ve tedaviye yön verebilmek adına

·        akciğer filmi,

·        bilgisayarlı tomografi,

·        kan tetkikleri,

·        balgam kültürü

gibi tetkikler yapılmaktadır..

Zamanında doğru teşhis edilerek tedaviye başlanan zatürre hastalığına karşı

·        aşı ile koruma,

·        antibiyotik desteği,

·        yoğun bakım ünitelerinde solunum cihazları,

araştırılıp, geliştirilmektedir.

Toplumda en sık rastlanan bulgular ile karşılaşıldığında ihmal edilmemesi gerekmektedir. İhmal edilirse yüksek mortalite oranları gözlemlenebilir. Hastaneye erken gelmek çok önemlidir. Bireyler hastalık geçmişlerine bağlı olarak belirli risk gruplarında değerlendirilirler:

·        65 yaş üstü ve Kronik Rahatsızlıkları Bulunan

·        Bağışıklık sistemi zayıf bireyler,

·        Diyabet Hastaları,

·        Böbrek Yetmezliği,

·        Kronik Obstrüktif Akciğer Hastaları (KOAH),

·        Kalp Yetmezliği

·        Kanser

·        AIDS

·        Steroid tedavisi görenler,

·        Dalak bulunmayan veya fonsiyonunu yitirmiş bireyler

Bu sayede birey ayakta, hastaneye yatırılarak veya yoğun bakımda olacak şekilde tedavi şekli belirlenir.

Zatürreye neden olan mikroorganizmalar değerlendirilerek en çok gözlemlenen bakteri pnomokok olarak tanımlanmıştır. Bu tanıma uygun prosedür oluşturularak koruyuc aşı geliştirilmiştir. Bu bağlamda pnomokok bakterisi zatürre dışında kan beyin bariyerini aşarak menenjite neden olmaktadır. Belirtileri grip ve özellikle pandemic gündemimizde adını sıkça duyduğumuz koronavirüse benzemektedir. Bu nedenle bireyler hastaneye geç başvuru yaparak hastalığın ilerlemesine ve tedavide geikmeye neden olmaktadırlar.

Enfeksiyon yakın temas ve kalabalık ortamlarda daha kolay yayılmaktadır. Birincil korunma yolu aşıdır. Bu süreçte tedbirli olmak çok önemlidir. Toplumdan ve sigaradan izole bir yaşam seçmek alınabilecek tedbirlerden sayılmaktadır. Ek olarak tanıdık önerilerine göre ilaç kullanımı son derece yanlıştır. Hastalığın ağırlaşmasına, semptomların çoğalmasına, dirençli mikroorganizmaların oluşmasına ve en önemlisi ölüme sebep olabilir. Doğru tanı ve tedavi için hastaneye gitmek gereklidir.  

GİZEM ONAR | Molecular Biology and Genetics BsC

[Cenk Önsoy]

Bilgilendirme için teşekkürler, imla ve noktalama düzeltmeleri için metine ufak müdahaleler yaptık, bilginiz olsun :)