Genel Araştırma

Köpeklerde Kalp Kurdu Hastalığı Dirofilaria immitisin neden olduğu hastalıktır. Hastalık genellikle 4-6 yaşlı, erkek cinsiyetten iri ırk köpeklerde ve evde yaşayanlarda görülür. Parazitin yaşam siklusu: Kan emen sivrisineklerin Dirofilaria immitis ile enfekte köpeklerden I. dönem larvaları almasıyla başlar. Larva sivrisinekte yaklaşık 1-2.5 haftalık süre içinde iki gömlek değiştirir ve III. dönem enfektif larvalar meydana gelir. Sivrisinek başka bir hayvanı ısırdığında III. dönem larva ısırık yarasında 2 hafta içinde IV. döneme ulaşır ve buradan 100 gün içinde deri altı ve damarların advensiya tabakasına ulaşır ve V. dönem larva haline gelir. V. dönem larva öncelikle akciğerlerin kaudal lobunda pulmoner arterlere yerleşir ve burada mikrofiller oluşturacak dişi parazit gelişir. Enfeksiyonun vücuda girişinden erişkin parazit oluşumuna kadar geçen süre 5-6 aydır. Bundan dolayı altı ayın altındaki genç hayvanlarda erişkin dirofilarianın bulunması mümkün değildir. Köpeklerde erişkin parazitin yaşama süresi 3-5 yıldır. Mikrofilerler hastaların %10-67'sinde görülmez. Bunun nedeni konakta gelişen immun reaksiyonlardır. Mikrofilerlerin görülmeye başlamasından sonraki 6 ayda kandaki yoğunluğu sürekli artar, sonra aylarca aynı düzeyde kalır ve yeni bir enfeksiyon olmazsa konsantrasyonu azalmaya başlar. Mikrofilerlerin yaşam süresi 1-2 yıldır. 25 kg canlı ağırlığındaki bir köpekte erişkin parazit 50'yi aştığında parazitlerin tamamı akciğerlerde pulmoner arterlerde yuvalanır. Parazitin sayısı 75'i aştığında parazitlerin bir kısmı akciğer damarlarından sağ atriuma geçer. Parazit sayısı 100'ü geçtiğinde hastalarda vena kava sendromu ortaya çıkar. Akciğerlerde tıkanma, pulmoner hipertansiyon, sağ ventriküller kan hacminde artış ve sağ kalp yetmezliği ortaya çıkar. Klinik Bulgular: Klinik bulguların şiddeti hastalardaki erişkin parazitin miktarı, enfeksiyonun süresi ve konağın parazite karşı geliştirdiği reaksiyona göre değişir. Akciğerlerle ilgili belirtiler ilk görülen semptomlardır. Hafif derecedeki hastalarda klinik muayene bulguları normal olabilir. Orta derecedeki hastalarda egzersiz sonrası solunum güçlüğü, halsizlik, senkop, akciğer kanaması, öksürük ve ağırlık kaybı belirlenir. Şiddetli derecede hastalarda kondüsyon kaybı, taşipne ve dispne, juguler nabız, juguler damar genişlemesi ve asites vardır. Pulmoner arter yapısı bozukluğu ve tromboembolizm durumunda epistaksis, hemoptiz, trombositopeni, hemoglobinüri ve DIC ortaya çıkar. Senkop şiddetli pulmoner bozukluklarda ortaya çıkar. Tanı: Tanıda dikkate alınabilecek bazı değerlendirmeler Kalp kurdu hastalığı altı aylıktan küçük köpeklerde görülmez. Radyografide ağır enfeste olgularda sağ ventriküler genişleme, pulmoner arterde düzensiz genişleme ve kaudal lober arterde değişiklik dikkati çeker. EKG'de ileri dönemde aritmi, P dalgasında uzama izlenir. Kan muayenesinde eozinofili, monositozis, bazofili ve hafif regeneratif anemi görülür. İlerlemiş olgularda DIC ile serum globulin düzeyinde ve karaciğer enzim aktivitelerinde hafif veya orta derecede artış belirlenir. Azotemili olguların %30unda proteinüri dikkati çeker. Mikrofilerlerin varlığı ELISA testi ile kesin olarak saptanır. Kedilerde Kalp Kurdu Hastalığı Akciğer paranşimi ve damarlarının yangısal hastalığıdır. Kedilerde mikrofiler üretimi nadir olduğundan sivrisinekler mikrofiler taşıyan köpekleri emdşkten sonra kedilere ulaştığında hastalığı bulaştırırlar. Klinik Bulgular: Hastalarda öksürük, aralıklı dispne, sporadik kusma, halsizlik, ağırlık kaybı, akciğer kanaması, sinirsel belirti ve ani ölüm ortaya çıkar. Radyografide akciğerlerle ilgili bulgular belirlenir. Eozinofili ve bazofili dikkati çeker. Tanı: Serolojik testlerle konur. Askarit Enfeksiyonu Askarit genç hayvanlarda sık görülen bir nematottur. Parazitin erişkini ince bağırsaklarda bulunur. Hastalarda karın ağrısı, inleme, karında genişleme, kıl örtüsünde matlaşma, büyümede gerileme ve ishal ortaya çıkar. Parazit genç köpeklerde bağırsakta tıkanma, invaginasyon ya da perforasyon ve pnömoni oluşturarak ölüme yol açar. Askarit enfeksiyonunda bulaşma prenatal, galaktojen, oral ve ara konakçıdan olmak üzere dört yolla olur. Yavru ve genç köpeklerde parazitin larvası karaciğer-akciğer göçü, bağırsak duvarına göç veya somatikgöç geçirir. Yaşlı köpeklerde parazitin larvası somatik göç ile kas, böbrek, göz ve beyin dokusuna gider. Enfekte gebelerde larva plasenta yoluyla fötüsü enfekte eder. Ayrıca meme dokusundan süte geçen larvalar süt emme sırasında neonatları enfekte eder. Kedilerde prenatal enfeksiyon bilinmemektedir. Kedilerde Toxocara cati enfeksiyonunun kaynağı fare ve kuştur. Kancalı Kurt Enfeksiyonu Köpeklerde kancalı kurt olarak isimlendirilen nematodlardan en önemlisi Ancylostoma caninum'dur ve kan emme özelliği vardır. Kedilere özgü kancalı kurt Ancylostoma tubeoforme'dir, köpeklerdeki gibi kan emici olmayıp dokuyla beslenir ve bu nedenle daha az patojendir. Köpeklerde görülen diğer kancalı kurtlar Uncinaria stenocephala ve Ancylostoma braziliense'dir, kedilerde de enfeksiyona yol açan bu parazitler kanla beslenmezler ve orta derecede patojendirler. Kancalı kurt enfeksiyonu parazit larvasının prenatal yol, süt, deri ve ara konaklar (fare, kuş ve böcek gibi) aracılığıyla alınması sonucu bulaşır. En sık görülen bulaşma yolu larvanın ağız yoluyla alınması veya derinin larva tarafından aktif olarak delinmesiyle olur. Ancylostoma caninum enfeksiyonunda süt yolu ile bulaşma sık oluşur. Deriyi delerek giren etken somatik göç ve dolaşım yoluyla önce akciğerlere sonra bağırsağa geçer. Etken ağızdan alındığında direkt bağırsağa geçer. Hastalarda ortaya çıkan başlıca semptomlar melena, mukozalarda solgunluk, halsizlik, zayıflama ve dehidrasyondur. Küçük köpeklerde ani gastroenterit ve ölüm meydana gelir. Yaşlılarda ve ölmeyen gençlerde demir eksikliği anemisi oluşur. Kamçılı Kurt Enfeksiyonu Trichuris vulpis köpeklerde direkt olarak kalın bağırsağa yerleşir. Trichuris companula kedi ve köpeklerde sekum ve kolona yerleşir. Kan ve dokuyla beslenir. Tifilite ve kronik karakterli ishale yol açar. İshal zaman zaman ortaya çıkar, dışkıda mukus ve bazen kan bulunur. Dışkılama tenesmus tarzındadır. Strongyloid Enfeksiyonu Köpek yavrularında önemli bir sorundur. İnce bağırsağın proksimalinde mukozaya yerleşir. Mukoza yıkımlanmasına ve hemorajik ishale neden olur. Vücuda ağız ve deriden girer. Larvaların akciğer göçü vardır. Hastalarda kusma, ishal, sıkıntılı solunum ve düşkünlük ortaya çıkar. Tenya Enfeksiyonu En yaygın tenya türlerinden Dipylidium caninum pire ve bit aracılığı ile bulaşır. Anal prurite neden olur. Sık görülen diğer tenyalar köpekte Taenia pisiformis, kedide Taenia taeniaeformis'dir. Etken enfekte arakonağın yenmesiyle alınır. Koksidiyozis Hastalığa İsospora spp. yol açar. Yaşı 6 aydan küçük olanlarda ve immun sistemi zayıflamış erişkinlerde ortaya çıkar. İnce ve kalın bağırsak tipi ishal görülür. Dışkı nadiren mukus veya kan içerir. Kusma, halsizlik, ağırlık kaybı ve dehidrasyon görülebilecek diğer belirtilerdir. Kriptosporidiyozis Kedilerde kronik ishale, köpek yavrularında akut ishale yol açar. Genellikle ince bağırsak ishali şeklindedir. Diğer enfeksiyöz hastalıklarla komplike bir şekilde ortaya çıkar. Zoonoz bir hastalıktır. Hastalık asemptomatik seyredebilir veya immun sistemin baskılandığı durumlarda görülür. Etken villus atrofisine bağlı malabsorbsiyona yol açar. Hastalarda bol sulu dışkılama dikkati çeker. Dışkıda kan ve mukus görülmez. Giardiozis Akut ve kronik seyirli ince bağırsak veya kalın bağırsak ishaline yol açar. Absorbsiyon bozukluğu ve protein kayıplı enteropati ile karaterizedir. Genç kedi ve köpeklerde kötü kokulu, açık parlak renkli sulu dışkılama ve kedilerde kusma görülür. Trikomoniyazis Kedilerde kalın bağırsak ishaline yol açar. İshal aralıklı olarak ortaya çıkar. Toksoplazmozis Kedilerde bağırsak epiteline yerleşir. Kedilerde ve diğer ara konaklarda sistematik enfeksiyona yol açar. Enfeksiyon enfekte küçük rodentlerin veya kistli sığır etinin çiğ olarak yenilmesiyle bulaşır. Transplasental ve transmamarik bulaşma da gerçekleşir. Genç ve immunosuprese hayvanlarda ortaya çıkar. Hastalık nadirdir. Kediler ataksi, halsizlik, dispne, taşipne, öksürük, optik nörit, koriyoretinit, ikterus, kusma, ateş, köpeklerde ise neosporozise benzer belirtiler gösterir. Hastaların serum immunoglobulin M ve G düzeylerinde artış olur. Tanı IFAT ve ELISA test sonuçları değerlenrilerek konur. Kaynakça: Yarsan, Ender.,Kedi ve Köpek Hekimliği.,Kardiyovasküler Sistem Bozuklukları.,2015.,2012-204. Yarsan,Ender.,Kedi ve Köpek Hekimliği.,Sindirim Sistemi Hastalıkları,.2015.,252-254. Blog bölümünde Zeynel Veisoğlu tarafından yazılmıştır. Üyeliğini aldığında hesabına aktarım sağlanacaktır.