Bilim Günlüğü

Depresyon ve anksiyete sorunları için Probiyotik kullanımı

Probiyotikler depresyon ve anksiyete bozukluğunu tedavi edebilir mi?

İnsan mikrobiyomu (bağırsaklarda, deride ve vücudun değişik yerlerinde yaşayan bakteri popülasyonunu) günümüzün ilgi çekici çalışma alanlarından biri haline geldi. Artık insan vücudunda insan hücrelerinin 10 katı kadar bakteri olduğunu biliyoruz. Bu bakteriyel hücrelerin büyük bir çoğunluğu bağırsak sisteminde bulunur ve gıdaları sindirmek, belirli vitaminleri (örneğin K vitamini) üretmek ve bağışıklık sistemimizi düzenlemek gibi birçok amaca hizmet eder.

Araştırmacılar, bağırsak bakterilerindeki değişikliklerin obezite ve inflamatuar bağırsak hastalığı gibi kronik hastalıkların riskini artırabileceğini düşünüyorlar.

Probiyotikler depresyon ve anksiyete bozukluğunu tedavi edebilir mi?
Probiyotikler depresyon ve anksiyete bozukluğunu tedavi edebilir mi?

Beyninize giden yol bağırsaklarınızdan mı geçiyor?

Beyin-bağırsak bağlantısına olan ilgi artıyor. Bağırsak bakterilerindeki değişikliklerin anksiyete ya da depresyon gibi nöropsikiyatrik rahatsızlıklarda rol oynayabileceği kuramsallaştırıldı. Bağırsaklar kendi ayrı sinir sistemlerine sahiptirler ve beynin ürettiği nörotransmitterlerin/sinir taşıyıcıların (asetilkolin ve serotonin dahil) çoğunu üretir. Bu nörotransmitterler bağırsak hareketliliğinin desteklenmesinde çok önemlidir ve çok fazla veya çok azı kabızlık veya ishale neden olabilir. Benzer şekilde, beynin ve bağırsakların birbirleriyle konuşabileceğine inanıyoruz. Bu nedenle, anksiyete ve depresyonun karın ağrısını veya diğer sindirim sistemiyle ilgili semptomları tetiklemesi olasıdır. Kronik abdominal ağrı veya kabızlık gibi mide-bağırsak rahatsızlıklarının da anksiyete veya depresyona yol açması da mümkündür.

Probiyotikler fiziksel ve psikolojik sağlığınızı iyileştirebilir mi?

Teoride, bakterilerin bu kronik durumlarda rolü varsa, probiyotikler (“iyi bakteriler”) eklemek ve bağırsak bakterilerini değiştirmek kronik hastalıkların tedavisine yardımcı olabilir. Probiyotikler Çin ve Japonya gibi ülkelerde başta fermente süt olmak üzere on yıllardır yaygın olarak kullanılmaktadır. Ek olarak, probiyotiklerin ishal veya kolit gibi durumlar için yararlı olabileceğini gösteren bir dizi hayvan çalışması vardır. Ne yazık ki, probiyotiklerin henüz insan hastalıklarını tedavi edip etmediği çok çalışılmamıştır.

Annals of General Psychiatry’de yer alan yakın tarihli bir makalede anksiyete ve depresyonun tedavisi için probiyotiklerin kullanımı ile ilgili mevcut tıbbi literatür gözden geçirilmiş. Doktorlar, iyi yapılmış (diğer bir deyişle kör ve plasebo kontrollü) 10 çalışmayı belirleyip her çalışmaya derinlemesine bakmış. bu çalışmalardaki katılımcı sayıları 42’den 124’e farklılık gösteren nispeten küçük sayılar. Sonuçlar karışık; bazılarına göre probiyotikler depresyon ve anksiyete bozukluğu tedavisinde fayda sağlarken, diğerlerinde bir farklılık gözlemlenmemiş. Nihayetinde yazarlar probiyotik bakterilerin akıl sağlığı üzerindeki klinik etkilerinin henüz kapsamlı bir şekilde çalışmadığı sonucuna varmışlar.

Sonuç

Probiyotiklerin anksiyeteyi veya depresyonu tedavi etmek için kullanılabileceğini ümit etmekle birlikte bu noktada gerçek bir yararı gösteren veriler olmadığını kabul etmek gerekir. Çoğu probiyotikler nispeten güvenli olduğundan, bunları almak muhtemelen “zarar vermez ve yardımcı olabilir” kategorisine girer. Bununla birlikte, probiyotikler ne bilişsel davranışçı terapi gibi standart tedavinin ne de ilaç tedavisinin yerine geçebilir. Konuyla ilgili daha çok araştırmaya, hangi bakterinin en etkili olduğu ve ne dozda kullanılması gerektiğine dair yapılması gereken çalışmalara ihtiyaç var.

kaynak: www.health.harvard.edu/blog/can-probiotics-help-treat-depression-anxiety-2017072612085