Bir çikolata kisti kirli kanla dolu bir yumurtalık kistidir. Doktorların endometrioma dedikleri bu kistler kanserli değildir. Ancak genellikle bir kişinin endometriozisinin, doğurganlıklarını zorlaştıracak kadar şiddetli olduğu anlamına gelir.

Endometriozisli kişilerin yüzde 20 ile 40’ında çikolata kisti gelişir. Bu yazıda, çikolata kistlerinin nedenlerini, semptomlarını ve tedavilerinden bahsedeceğiz. Ayrıca, bu kistlerin ve endometriozisin doğurganlığı etkileme yöntemlerine de yazımızın içerisinde bulabilirsiniz.

Çikolata Kisti Neden oluşur?

• Endometriozis çikolata kistlerine neden olur.
• Endometriyal doku uterusu tutar ve endometriozis bu dokunun uterus dışında da büyümesine neden olur.
• Endometrial doku, yumurtalıklara, fallop tüplerine ve mesane gibi yakın organlara yapışabilir. Bu, acı verici, ağır dönemlere neden olabilir ve ayrıca etkilediği organlara da zarar verebilir.
• Doktorlar, endometriyal dokunun vücudun diğer bölgelerine ne kadar yayıldığına göre endometriozisi aşamalara böler. Aşama 3 ve 4 en ağırdır ve endometriomalara neden olma olasılığı en yüksektir.
• Endometriozisi olan bir kişi tedavi almazsa, daha şiddetli büyüyebilir ve çikolata kistleri gelişebilir.
• Çikolata kistleri eski kan içeren keselerdir. Yumurtalıklara yapışırlar ve yumurtalık fonksiyonunu etkileyebilirler. Bazı durumlarda, çikolata kistleri yumurtalıkların çalışmasını durdurabilir ve böylece hamileliği önleyebilir.
• Doktorlar endometriozise neyin neden olduğunu tam olarak bilememekteler. Araştırmaların çoğu, östrojenin kilit bir rol oynadığını öne sürse de, araştırmacılar hormonun  bazı insanlarda neden hastalık oluşturduğunu tam bilememektedirler.

• Endometriozis ve çikolata kistleri için risk faktörleri :
• Genetik: Ailede endometriozis öyküsü olan kişilerin bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.
• Retrograd menstrüel akış: Bu, dönem kan ters yönde hareket ettiğinde ve vajinadan ziyade fallop tüplerini yukarı çıkardığında gerçekleşir.
• İmmün bozukluklar: Bazı immün sistem sorunları, özellikle otoimmün bozukluklar  endometriozise neden olabilir.
• Yaralanmalar: Uterusa veya çevresindeki yapılara verilen hasar artması endometriozis riski ile ilişkilidir.

Bu yaralanmalar, örneğin sezaryen doğum sırasında ortaya çıkabilir.

Çikolata Kisti Belirtiler Nelerdir?

Bir çikolata kistini sadece semptomlardan teşhis etmek imkansızdır. Bunun yerine, doktor, yumurtalıkları bir ultrasonla incelemelidir. Bu tip bir kisti kesin olarak teşhis etmek için bir sağlık uzmanının dokuyu mikroskop altında incelemesi gerekir. Hala emin değilseniz, analiz için kistin çıkarılmasını önerebilirler. Bir çikolata kistinin semptomları endometriozis ile benzerdir. Bunlar şunları içerebilir:

• ağrılı dönemler
• periyotlar arasında açıklanamayan pelvik ağrı
• seks sırasında ağrı
• sindirim sorunları
• ağrılı bağırsak hareketleri
• ağır adet dönemleri
• hamile kalmakta zorluk

Çikolata Kisti Tedavisi

Doktorlar, aşağıdaki durumlarda kisti çıkarmak için ameliyat önerebilir:

• kist çok büyük ise
• adet dönemleri acı verici
• kısırlık belirtileri var
• Endometriomalar ve diğer endometrioz semptomları ameliyattan sonra tekrar ortaya çıkabilir, bu nedenle birkaç prosedür gerekli olabilir.

Bazen doktorlar, bir overin çıkartıldığı ve endometriozis semptomlarından kurtulmayı sağlayabilen bir ooferektomi adı verilen bir prosedür uygular. Ancak, doktorlar hamile kalmayı uman kadınlar için bu tedaviyi önermemektedir. Ultrason görüntüleme sayesinde bir doktora kistin endometrioma olabileceğini söyleyebilir, ancak doktor sadece kisti mikroskop altında inceledikten sonra kesin bir tanı koyabilir. Çok nadirde olsa ultrasonda endometrioma gibi görünen büyük bir yumurtalık kisti kanserli olabilmektedir. Sonuç olarak, doktor 4 santimetreden büyük olarak belirlediği kistler için, büyüyorsa veya her ikisini birden içeriyorsa kistin  alınmasını önerebilir.

Çikolata Kisti ve Doğurganlık

Endometriozis hamile kalmayı zorlaştırabilir ve çikolata kistleri de bundan daha fazlasını yapabilir. Endometriozis ve infertilite arasındaki bağlantı hala tam olarak açık değildir.

Endometrial büyümelerin ve endometriomaların enflamasyonu tetiklemesi, döllenmiş bir yumurtanın uterusta implante edilmesini zorlaştırabilir. Enflamasyon ayrıca gelişmekte olan bir embriyoya da zarar verebilir. Endometriomalar ayrıca yumurtalıkların sağlıklı yumurta üretmesini zorlaştırabilir. Yumurtlama daha az sıklıkta olursa veya yumurtalar daha az sağlıklıysa hamilelik şansı da azaltmaktadır.

Endometriomaların kaçınılmaz olarak kısırlığa neden olmadığını hatırlamak önemlidir. Aslında, endometriozis ve çikolata kistleri gelişmiş olan  bazı kadınlar kolayca hamile kalabilmektedirler. Bazı araştırmalar bir endometriomanın çıkarılmasının yumurtalıklara zarar verebileceğini veya doğurganlığı engelleyebilecek  veya yumurta rezervini tüketebileceğini de öne sürmektedir.

Bir kadın in vitro fertilizasyona (IVF) sahip olmayı planlıyorsa (rahime döllenmiş yumurtanın yerleştirilmesi veya tüp bebek yöntemi olarak düşünebilirsiniz) bir kistin cerrahi olarak çıkarılması işlemi daha da zorlaştırabilir ve hamile kalma şansını arttırması olası değildir. Cerrahinin yararlarını ve risklerini hakkında bir sağlık uzmanıyla görüşmek önemlidir ve bir kadın doğum uzmanı, kişiye yönelik bir tedavi planı değerlendirilmelidir.